تاثیرات بلند مدت کرونا بر جهان چیست؟(2)

در یادداشت قبلی از تاثیرات کرونا بر سیاست و موازنه قدرت در جهان نوشتیم و این ویروس را از عوامل بر هم خوردن بازی بزرگان معرفی کردیم، اما اگر به سال های پس از جنگ جهانی دوم هم بنگریم خواهیم دید که وقایع اینچنینی تاثیرات اجتماعی فراوانی نیز دارند.شاید برهم خوردن موازنه قدرت جهانی اثر چندان محسوسی بر زندگی روستا های کوچک نداشته باشد اما تعطیلی کارخانه ها و یا تغییر شیوه های تدریس اثر محسوسی در زندگی تک تک افراد جامعه خواهد گذاشت

آموزش

شاید اولین چیزی که همه مردم جهان را، چه آن ها که کرونا گرفتند و چه آن ها که نگرفتند با یکدیگر همدل کرد، تغییر شکل آموزش بود.

پدر و مادر هایی را تصور کنید که بعد از رفتن بچه ها به مدرسه یا مهد کودک، نفس راحتی کشیده و به کارهای روزمره شان می‌پرداختند اما حالا باید منت خاله و عمه و مادربزرگ و پرستار بچه را بکشند تا بتوانند به شغلشان بپردازند.

معلم هایی را تصور کنید که به مدرسه می‌رفتند و دور از فضای خانه به تدریس می‌پرداختند اما حالا باید در حین سر و کله زدن  با بچه های کوچکشان یا دیگر اعضای خانواده به آموزش هم بپردازند.

تمام این تغییرات اما شرایطی را برای دیدن ظرفیت های نهفته آموزش مجازی فراهم کرد، تا شاید بتوان در استفاده از فضا برای آموزش صرفه جویی کرد و یا بستر هایی برای دسترسی آسان تر مناطق محروم به آموزش با کیفیت تر فراهم کرد

همچنین این امکان را برای اساتید و معلمان ایجاد کرد که با تهیه محتوای آموزشی و تدریس آفلاین، از تکرار چندین باره درس برای دانشجویان یا دانش آموزان معاف شوند و وقتی که هر ساله صرف آموزش مجدد مفاهیم می‌شد را برای رفع اشکالات دانشجویان یا ارایه مطالب جدید صرف کنند

در کنار تمام این ظرفیت ها، نباید این مورد را نادیده گرفت که نسل جدید، بدون آموزش مجازی و کرونا هم به اندازه کافی گوشه گیر بود و اکثر وقتش را پای صفحه ی نمایشگر سپری می‌کرد، و حالا آموزش مجازی بهانه خوبی برای نشستن های مداوم آن های پشت صندلی هایشان فراهم کرده است.

آموزش مجازی فرصت وقت گذرانی با هم سالان و ایجاد دوستی را نیز از این نسل سلب کرده است و باید بیش از پیش به فکری راهکار هایی برای کاستن تبعات گسترش استفاده از کامپیوتر ها و گوشی ها در سنین کم بود.

دور شدن از مسیر جهانی شدن (Deglobalization)

آنقدر مردم در این روزهای کرونایی از دیدن عزیزانشان اجتناب کرده اند که انزوا گزینی ملت های مختلف از یکدیگر و یا حتی شهر های یک کشور از مجاورینشان چندان عجیب به نظر نمی‌رسد.

همین تعطیلات عید خودمان بود که از گوشه و کنار خبر رسید برخی از هموطنان که به مناطق شمالی کشور سفر کرده اند با برخورد تند هموطنان شمالیشان مواجه شده اند و وقتی پای جان آدمیزاد در میان باشد چنین رفتار هایی چندان دور از انتظار نیست.

اما مهم تر از این برخورد های کوچک اشاعه آن ها در سطح کلان است و اگر هنوز هم به دنیا نگاه کنیم کشور هایی را خواهیم یافت که مرزهایشان همچنان بسته است و به سختی می‌توان به آن ها سفر کرد.

رویکرد های رهبران نیز در تشدید روند انزوا گزینی نقش مهمی را بر عهده دارد. هنگامی که رییس جمهور آمریکا که همیشه تکیه گاه جهان آزاد بوده است، وقت و بی وقت تمام تقصیر را بر گردن کشوری که همه گیری از آن شروع شده می‌اندازد، نباید توقع داشت که دیگر کشور ها نیز حالت تدافعی به خود نگیرند و روند جهانی شدن با چالش مواجه نشود حال آنکه همه گیری می‌توانست روند همکاری کشور ها را بهبود بخشد و به جای حذف صورت مساله راهکار جدیدی پیش روی بشریت قرار دهد

این موضوع در سالهای آتی هزینه ها غیرقابل وصفی را به تجارت جهانی و نهایتا به مجموع تولید جهان تحمیل خواهد کرد، همچنین فرصتهای را برای دلال ها و صاحبان رانت درون کشورها ایجاد خواهد کرد که به دنبال خود باعث گسترش فساد و کاهش سهم بازار آزاد میشود.

مشاغل

همان موقعی که از تعطیلی مدارس برایتان گفتم باید فکرتان به این سمت نیز رفته باشد که پس رانندگان سرویس های مدرسه این روزها از کجا نان میخورند؟

نگارنده علاقه وافری به گپ و گفت با رانندگان تاکسی های اینترنتی دارد و از خلال گرم گرفتن هایش به وضوح متوجه این موضوع شده است که قشر عظیمی از رانندگان تاکسی های اینترنتی که در حال حاضر مشغول به کارند در همین ماه های اخیر که کسب و کارشان در اثر کرونا به خاک سیاه نشسته است به این جمع پیوسته اند.

شاید کرونا بیش از هر چیزی بر شکل و شمایل کسب و کارهای مردم تاثیر گذاشته باشد. صنعت هواپیمایی و گردشگری به خاک سیاه نشستند و کشور هایی مانند ترکیه که عمده درآمدشان از صنعت توریسم بود با طوفان اقتصادی سهمگین دست و پنجه نرم می‌کنند، کار در دفاتر جای خود را به دور کاری از خانه داد و تمام زحمات ابر کمپانی مانند اپل برای ساخت کمپ استیو جابز مرحوم یا همان بهترین دفتر کار جهان با هزینه تقریبا 5.1 بیلیون دلاری بر باد رفت.

بسیاری از مردم نیاز های خدماتی غیر ضروریشان را به تعویق انداخته اند تا در فرصت های دیگری به آن ها رسیدگی کنند

در این میان دلیوری ها رونق یافتند، فروش آنلاین به طرز فزاینده ای جایگاه فروش سنتی را تسخیر نمود، طراحان سایت پول های هنگفتی به جیب زدند و دیجیتال مارکت ها مانند قارچ رشد کردن.

ایرادی که شاید کمتر به آن اشاره شده باشد از بین رفتن ساعات غیر کاری است و در هم آمیخته شدن زندگی شخصی با کار.  برخی صاحبان مشاغل و کسب و کار ها که بیش از این نیز به بهانه های مختلف در ساعات غیر اداری از کارمندانشان کار می‌کشیدند، اکنون بهانه خوبی برای ادامه این روند و حتی گسترش دامنه دخالتشان در زندگی غیر کاری کارمندان یافته اند

جمع بندی و حرف آخر

در پایان باید گفت که احتمالا همه ما در این روزها به اسپری های ضدعفونی کننده و ماسک هایمان عادت کرده ایم، به ضد عفونی کردن هرآنچه از بیرون خانه به درون آن راه می‌یابد و به رفتارهای بعضا وسواس گونه دیگری که به نظرمان مارا در امان میدارد و احتمالا با پایان کرونا این عادت ها نیز کم کم رخت بر میبندد.

آن چه که نباید از نظر  دور بماند جنبه هایی از زندگی کرونایی است که حتی بعد از اتمام آن نیز می‌توانند( و احتمالا ) ادامه یابند و زندگی ما و نسل های بعدمان را نیز تحت تاثیر قرار دهند، به امید اینکه بینش و عادات خوب این روزها با ما بماند و عمر عادات بدش نیز با پایان همه گیری به سر آید.