مقدمه
بدون شک صنعت خرده فروشی یکی از صنایع بسیار قدیمی محسوب می‌شود که هرچند در طی زمان بارها روش های آن دچار دگرگونی شده است اما همواره از بخش‌های بزرگ اقتصاد هر کشوری به شمار رفته است. در جهان نمونه های بسیار موفقی از شرکتهای بزرگ خرده فروشی وجود دارد، که در عین شباهت تفاوتهای بزرگی نیز با یکدیگر دارند.
سعی تحلیلگردر این نوشتار نگاهی کلی به چشم انداز صنعت خرده فروشی ایران در سال 1400 و همچنین به طور کلی روند این صنعت در جهان می‌باشد و تا حد ممکن از آخرین آمارهای در دسترس برای این بخش در ایران و جهان استفاده شده است. هر چند پیش بینی وضعیت این صنعت در ایران به دلیل عدم وجود آمارهای واقعی از فروش در بسترهای جدیدو مجازی و همچنین تکامل پیدا نکردن بخش سنتی این صنعت در ایران تا حدود زیادی دشوار است.
سال 2020 و کرونا برای صنعت خرده فروشی
سال 2020 با پدیده نادری به نام پاندمی کرونا دست و پنجه نرم می‌کرد که طی آن تولید ناخالص داخلی آمریکا با تمام محرک‌های اقتصادی که دولت فدرال تدارک دید توانست به عدد 22.68 تریلیون دلار برسد. و این رقم حکایت از رشد منفی 3.5 درصدی برای بزرگترین اقتصاد دنیا دارد که این آمار گویای وخامت اوضاع اقتصاد جهانی در این سال می‌باشد.
از بزرگترین بخش های اقتصادی که مورد هجوم بی‌سابقه کرونا قرار گرفت بدون شک خرده فروشی‌های سنتی بوده اند کسب و کارهایی که ذاتا با مفهوم مصرف و حضور فیزیکی عجین شده بودند ، طبیعتا در زمان قرنطینه چندان مورد استقبال نبودند کاهش درآمدهای اقتصادی و ترس از آینده مبهم و افزایش ریسک بیکاری در سطح جهان نیز باعث شد تا تمایل مردم به خریدهای غیر ضروری کمتر شده و خود را محدود به اقلام مورد نیاز کنند.
حجم صنعت خرده فروشی در سال 2019 حدود 5.4 تریلیون دلار در آمریکا به عنوان قلب اقتصاد جهانی بوده است و ازین جهت بدون هیچ گزاره دیگری میتوان تاثیر مهم آن بر اقتصاد کلان و زندگی روزمره مردم را درک نمود.
به گزارش موسسه معتبر مودیز در سال گذشته بدترین عملکرد در میان بخش های غیر از کالاهای اساسی و اولیه صنعت خرده فروشی به نام فروشگاه های لباس و برندهای پوشیدنی و همچنین فروشگاه های تخفیفی لباس ثبت شده است. بزرگترین برندگان سال گذشته در دسته کالاهای مورد نیاز و اساسی جامعه نیز سوپر مارکت ها و فروشگاه های بسیار ارزان فروشی بوده اند.
اما فارق از دسته بندی نوع کالای مورد فروش، برنده بزرگی که چند سالی است رو به رشد ترین نوع خرید و فروش خرده فروشی می‌باشد. یعنی خرید آنلاین با شروع قرنطینه گسترده جهانی دچار یک جهش بزرگ شد و این موضوع که سالها در حال شتاب گیری بود با گسترش اینترنت و همچنین شبکه‌های اجتماعی و با کمک قرنطینه سراسری ناگهان به اوج شتاب خود رسید.
در سال 2020 شاهد یک رشد بسیار بزرگ در صنعت فروش آنلاین بودیم و این بخش 25 درصد افزایش در سهم بازار را شاهد بود. هرچند فروش آنلاین در میان جوانان، کودکان، نوجوانان و حتی بزرگسالان در حال پیدا کردن جایگاه خود است و به سرعت پیشرفت می کند اما همچنان خرده فروشی فیزیکی جایگاه سنتی خود را دارد و سهم خود فروشی آنلاین در حدود کمتر از 15 درصد کل بازار می‌باشد. گسترش خرید آنلاین در زمان کرونا باعث افزایش ارزش بازار شرکتهای خرده فروشی
آنلاین شده است، که در زیر میتوانید نمودار رشد قیمت سهام شرکت آمازون بزرگترین خرده فروشی آنلاین جهان را ببینید.
پیش بینی روندهای آتی صنعت خرده فروشی
- احتمالا قابل حدس ترین روند این حوزه گسترش هرچه بیشتر ضریب نفوذ اینترنت در آن خواهد بود پیش بینی می‌شود در سال جاری میلادی فروش آنلاین همچنان شاهد رشد بسیار خوب 14.5 درصدی باشد و در ادامه سالیانه نرخ رشد میانگین حدود 10 درصدی را تجربه کند.
- به طور کلی برای صنعت خرده فروشی نیز نرخ رشد 3 درصدی به طور میانگین تا سال 2026 قابل تصور است.
- یکی از مهمترین روند های سال جاری صنعت خرده فروشی بازگشت پرقدرت بخش هایی است که بیشترین آسیب را در پاندمی دیده اند. به نظر می‌رسد با واکسیناسیون جهانی شاهد بازگشت برند و فروشگاه های کالاهای غیر ضروری مخصوصا برندهای پوشاک، مال‌ها، و دپارتمان استورها به بازار باشیم و این بخش بیشترین رشد در سودآوری را تجربه کنند.
- گسترشِ فروش و تاثیر گذاری در شبکه های اجتماعی همچنان رو به رشد خواهد بود هچنین از مهمترین ترند های خرید در سالیان آتی حرکت شتابدار به سمت کالاها و خدمات مرتبط با سبک زندگی سالم می‌باشد.
صنعت خرده فروشی ایران در سال 1400
- ایران همچنان یکی از گسترده ترین و غیر نظام‌مند ترین بازارهای خرده فروشی را خواهد داشت بازاری که فروشگاه های زنجیره ای در آن همچنان نوپا محسوب می‌شوند و اعتماد و گستردگی مغازه های کوچک محلی همچنان بسیار بالاست.
- به نظر می‌رسد در سالیان آتی به طور متوسط همچنان شاهد گسترش شبکه فروشگاه های زنجیره و کاهش سهم فروشگاه های کوچک باشیم. حتی شاید با گشایش های جهانی و برجام رویای دیرینه حضور برندهای جهانی این حوزه در ایران نیز تعبیر شود.
- به نظر می‌رسد در سال آتی نیز همچنان رقابت فروش کالاهای سوپر مارکتی به صورت آنلاین میان اسنپ مارکت که خود را به پشتوانه شبکه بزرگ توزیع و مشتریان اسنپ و همچنین زنجیره تامین هایپر استار مطرح کرده است ، اکالا که از پشتیبانی همه جانبه افق کوروش و گروه صنعتی گلرنگ بهره میبرد و دیجی کالا که سعی کرده با استفاده از برند و ادغام با استارتاپ روکولند مزیت رقابتی برای خود دست و پا کند، باشد. این بازار هرچند از نظر پتانسیل های موجود در آن به شدت جذاب می‌باشد اما به نظر می‌رسد با توجه به حاشیه سود پایین و هزینه های بالا چالش ها گسترده ای را فعلا برای شرکت ها تا زمان به سود رسیدن در پیش داشته باشد. و هرچند افزایش فروش در شرکتهای فوق مشهود خواهد بود اما انتظار جهش سودسازی کمی دور از انتظار است
- در حوزه فورشگاه های زنجیره ای فیزیکی به نظر می‌رسد سال 1400 نیز بیشترین میزان فروش به افق کوروش تعلق گیرد و این رقم که در سال 99 حدود 15 هزار میلیاردتومان به محدوده 20 هزار میلیاردتومان نیز برسد
- با توجه به شروع واکسیناسیون میتوان انتظار داشت در اواخر سال جاری شاهد برگشت بعضی کسب و کارهای نیازمند حضور فیزیکی مانند رستوران‌ها و تالارها کافه ها و … به بازار باشیم و همچنین با ادامه روند شتابدار قیمت مسکن در ایران و کوچک شدن فضاهای مسکونی انتظار افزایش استفاده از فضاهای سوم مانند روند چندین سال گذشته وجود دارد
https://www.statista.com/topics/5922/retail-market-worldwide/
