چرا حجم معاملات برای معامله گران حرفه ای مهم است؟

حجم معاملات، در واقع نشان دهنده میزان خرید و فروش هایی است که در یک بازه زمانی رخ می‌دهد. پس واضح است حجم معاملات بالاتر، نشان دهنده تمایل و فشار شدیدتر است. تقریبا در تمامی موارد می‌توان از حجم بالای معاملات به عنوان یک پارامتر مثبت یاد کرد. یکی از پیامد های اصلی بالا بودن حجم در معاملات، نقدشوندگی بالای بازار است.

بررسی رابطه بین روند ها و حجم معاملات:

از آنجایی که حجم معاملات بالاتر، اشتیاق بیشتر معامله گران را نشان می‌دهد، انتظار می‌رود در روندهای صعودی، شاهد حجم های سنگین در روز های مثبت و حجم‌های پایین تر در روزهای منفی باشیم. حجم معاملات نشان دهنده میزان فشار درجهت خرید یا فروش است، پس تا هنگامی که روند های صعودی با حجم های خوب همراه هستند، با اطمینان خوبی میتوان انتظار ادامه این روند صعودی را داشت. اما آنجایی معاملات خطرناک می‌شوند که شاهد حجم های سنگین در خلاف جهت روند اصلی باشیم.

حالات مختلف حرکت قیمت و حجم معاملات

به طور کلی رابطه بین حجم معاملات و حرکت قیمت را در 4 مورد زیر خلاصه کرد. این موارد عبارت اند از:

قیمت و حجم در حال افزایش باشند:

افزایش همزمان حجم معاملات و قیمت، از نشانه های بسیار خوب برای بازار است. این اتفاق نشانه ای است برای اینکه درون یک روند پرقدرت صعودی قرار گرفته ایم و معامله گران با اشتیاق زیادی در حال خرید هستند و فشار خریداران کاملا مشهود است.

قیمت در حال افزایش اما حجم در حال کاهش باشد:

این اتفاق نوعی واگرایی بین حجم و قیمت به حساب می‌آید و معمولا نشان دهنده ایجاد ضعف در روند صعودی و هشداری بر پایان روند صعودی است. اما در موارد کمی ممکن است داخل یک اصلاح از نوع جاری قرار گرفته باشیم که در عین افزایش قیمت حین اصلاح، حجم معاملات کاهش یافته باشد.

قیمت درحال کاهش اما حجم در حال افزایش باشد:

کاهش قیمت و در عین حال افزایش حجم معاملات، نشانه بسیار بدی برای بازار است. در این حالت احتمالا در یک روند نزولی قدرتمند قرار گرفته ایم و با احتمال زیادی هر حرکت صعودی کوتاهی را میتوان در آن به عنوان یک اصلاح موقت در نظر گرفت. در این حالت ترس زیادی بر بازار حاکم است و فشار فروش در بازار مشهود است.

قیمت و حجم در حال کاهش باشند:

این اتفاق بیشتر در انتهای روند های نزولی اتفاق می‌افتد. واگرایی بین حجم و قیمت این هشدار را صادر میکند که فروشدگان دیگر ترس قبلی و در نتیجه تمایل قبلی را به فروش ندارند و احتمال این که روند نزولی به اتمام برسد وجود دارد. مشابه حالت قبلی (که قیمت در حال افزایش و حجم در حال کاهش بود) در این حالت نیز با احتمال کمتر ممکن است در یک حرکت اصلاحی جاری باشیم و بعد از اتمام این اصلاح، با یک ریزش بسیار سینگین دیگر مواجه شویم.

واگرایی بین حجم و قیمت

در حالت هایی که حجم معاملات، روند را دنبال نمی‌کند، یک واگرایی بین قیمت و حجم به وجود می‌آید که می‌تواند برای ادامه روند بسیار خطرناک باشد. یکی از حالت‌هایی که به نظر نگارنده ممکن است این واگرایی ایجاد شود، اشباع شدن فروشندگان است. هنگامی که قیمت با سرعتی بالا و حجمی کم رشد میکند، ممکن است به این علت باشد که فروشندگانی احتمالا در طول این مسیر صعودی قصد خروج داشتند، اما به علت وجود حرکت قدرتمند قیمت، دست نگه داشتند تا در قیمتی بالاتر از بازار خارج شوند. این افراد روی هم انباشت می‌شوند و با دیدن اولین نشانه ضعف در بازار، به یکباره تصمیم به خروج از بازار می‌گیرند. این اتفاق میتواند باعث ایجاد اصلاح قیمتی شدیدی در بازه زمانی کوتاه شود.

بررسی شکست ها (Break out):

شکست به معنی عبور از سطح مهم حمایتی یا مقاومتی است که پیش از این، مانند سدی در برابر قیمت عمل کرده است. نکته مهم اینجاست که همه شکست ها معتبر نیستند و ممکن است این شکست ها مانند یک تله، معامله گران را به دام بیاندازد.

یکی از موارد مهمی که میتواند معتبر بودن شکست را تایید کند، حجم معامله بالا و رقابت شدید بین خریداران و فروشندگان حین شکست سطح است. در صورتی که شاهد این رقابت شدید و حجم معاملات بالا نباشیم احتمالا این شکست تنها یک تله است و دوباره قیمت به زیر سطحی که به آن نفوذ کرده، بازخواهد گشت.

نکات مهم دیگر پیرامون حجم معاملات

1- حجم معاملات جلو تر از قیمت حرکت میکند، به این معنا که کاهش حجم و ادامه صعود یعنی روند صعودی دچار مشکل شده و احتمال اتمام آن و تغییر روند وجود دارد.

2- اگر قبل از رسیدن به سطوح مقاومتی و در نزدیکی آنها، حجم معاملات رشد خوبی داشت و بعد از آن حرکت قیمت وارد فاز رنج شد، احتمالا شاهد واکنش به آن سطح مقاومتی خواهیم بود، چرا که معامله گران این مقاومت را مهم به حساب آورده اند و حتی قبل از رسیدن به آن، اقدام به فروش کرده اند.

3- در مواردی که حجم معاملات بالاست اما تعداد خریداران نسبت به فروشندگان کم است، احتمالا به این معناست که عده ای با سرمایه سنگین و آگاهانه اقدام به ورود به سهم می‌کنند. عکس این مورد نیز صادق است؛ به این معنا که اگر تعداد فروشندگان پاییین باشد، احتمالا عده ای در حال خارج کردن سرمایه های بزرگ از سهم هستند.

سخن پایانی

اگرچه حجم معاملات همواره اهمیت زیادی برای معامله گران حرفه ای دارد، اما از این پارامتر نیز مانند اندیکاتورها که قبلا در مورد آن ها صحبت شده، نباید به عنوان پارامتر اصلی برای تصمیم گیری استفاده کرد و بهتر است از آن برای تایید تحلیل انجام شده بهره بگیرید.